تنها یک دقیقه

در جريان‌هاي سياسي همه کشورها، عده‌اي از مردم بر اساس نسب‌پرستي‌ها و حزب‌گرايي‌ها حرکت کرده و شخص اول گروه سياسي خود را بدون در نظر گرفتن شايستگي‌هاي لازم (که مهم‌ترين آن، حق‌گرايي اوست،) انتخاب مي‌کنند. در کشور هند، پس از کشته شدن بانو کاندي، پسر او، راجيو کاندي جاي مادرش نشست و پس از کشته شدن راجيو، همسرش به جاي او در آن مقام منصوب گشت. اين روش دموکراسي امروزي مورد قبول اسلام نيست. ما نمي‌توانيم رجال سياسي کشور را به‌خاطر فرزندي يا فاميلي با بعضي از سران مملکتي، بر حق بدانيم و چشم‌بسته و بدون بررسي افعال و کردار و گفتارشان، به‌دنبال آن‌ها راه بيافتيم. قرآن کريم در جريان پسر نوح و قارون که از اقوام حضرت موسي(ع) بود، اين نسب‌پرستي‌ها و فاميل‌دوستي را مردود دانسته و از ما خواسته که در مدار حق حرکت کنيم. زيد النار برادر حضرت رضا(ع) و جعفر کذاب نيز وقتي از مدار حق خارج شدند، مطرود اعلام شدند. پس هيچ‌کسي نمي‌تواند به‌خاطر نَسَب، به‌ناحق و به‌شکل موروثي، زمام جامعه اسلامي را به‌دست گيرد. حادثه‌ي جنگ جمل، باعث شد که امروز ما به‌خاطر نَسَب‌هاي سياسي‌اي که عده‌اي خاص با رجال سياسي داشتند، آن‌ها را معيار حق محسوب نکنيم. عمار در اين جريانِ حق‌مداري به‌زيبايي درخشيده است؛ ماجراي زيباي زير از اين حديث خواندني و عبرت‌آموز است؛

مقداد، يکي از خالص‌ترين و محکم‌ترين ياران امام علي عليه‌السلام است. به‌حدي که رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم، فرمود:«خداوند مرا به محبت چهار نفر امر کرد. علي ‌بن ابي‌طالب عليه‌السلام، مقداد، سلمان و ابوذر.»

اما عجيب اين‌جا است که فرزند مقداد، در جريان جنگ جمل در سپاه جاهل جمل قرار داشت! و روي سپاه اميرالمؤمنين عليه‌السلام شمشير کشيد و در نهايت هم کشته شد. وقتي امام علي عليه‌السلام در بين کشته‌شدگان جمل عبور مي‌کرد، به جنازه‌ي معبد (پسر مقداد) رسيد و فرمود: «خدا رحمت کند پدر اين پسر را! اگر او زنده بود، رأيش بهتر و کامل‌تر از رأي اين (معبد) بود.»

عمار در اين‌جا به حضرت عرض کرد: «شکر که خدا معبد را کيفر داد و او را به‌خاک هلاکت انداخت. به‌خدا قسم يا اميرالمؤمنين!، من در کشتن کسي که از حق عدول کند، ترسي ندارم؛ چه پدر باشد، چه پسر.»

امام به عمار فرمود: «خدا تو را رحمت کند و جزاي خير دهد.»1

نکته‌ي درخشنده اين صحنه اين‌جا است که عمار در کشتن کساني‌که در مقابل حق ايستاده‌اند، به نسب و نژاد و گروه سياسي و دسته توجهي ندارد. عمار با کسي جنگيده که پدرش مقداد است، ولي معيار عمار، چيزي جز حق نيست.

امروز در جامعه ما، اين معنا کم‌تر به‌چشم مي‌خورد. برخي آن‌قدر که به نسب‌هاي سياسي افراد توجه دارند، کم‌تر به حق بودنشان توجه مي‌کنند. اما عمار اين‌گونه نبود،‌ بلکه حق‌گرا بود و حق‌مدار، نه شخص‌مدار؛ بنابراين اميرالمؤمنين عليه‌السلام، پس از اتمام گفته عمار، براي او دعا مي‌‌کند.

در انقلاب اسلامي، افرادي بودند که در کنار امام به مقام و موقعيتي رسيدند، ولي در فتنه 88، با تيشه و تبر به جان ثمره جان امام خميني قدس‌الله‌نفسه، يعني انقلاب اسلامي افتادند. عده‌اي در محکوميت فتنه‌گران سکوت کردند و يکي از دلايلي که برخي حاضر نشدند سران فتنه را با تيغ کلام‌شان برانند و از آن‌ها برائت بجويند، اين بود که سران فتنه، در گذشته و در زمان انقلاب سابقه يا اتصالي به امام داشته‌اند! بنابراين سکوت را ترجيح دادند و باعث شدند که سران فتنه توهم کنند که برحقند. اما عمار اين‌گونه نبود و چنين عمل نمي‌کرد. داستان فوق نشان مي‌دهد که عمار فرزند دوست نزديک خود را در جبهه جنگ مي‌کشد؛ چون از دايره حق خارج شده است. اين درس مهمي است که بايد از روش عمار نصب‌العين خود قرار دهيم. اين‌گونه افراد که موقعيتي در جامعه اسلامي داشتند، ولي بعدها منحرف شدند، نتوانستند عمار را به اشتباه بياندازند يا عمار را وادار به سکوت کنند. همان اتفاقي که در فتنه‌ي 88 افتاده و عده‌اي در تيه تاريک سکوت گرفتار شدند و سکوت اختيار کردند.

روش‌شناسي شيوه‌هاي دشمن

امام صادق عليه‌السلام در دعايي به خداوند عرض مي‌کنند: «و أعوذ بک أن اغتال من بين يدي او من خلفي…؛ به تو پناه مي‌برم از اين‌که از پيش رويم يا از پشت سرم يا از سمت راستم يا از جانب چپم يا از بالاي سرم يا از زير پايم، ‌غافل‌گير شوم.»2

يکي از بزرگ‌ترين مشکلات مردم جهان (نه‌تنها امت اسلامي،‌ بلکه همه مردم جهان) غافل‌گيري‌هاي سياسي است که مردم بدون شناخت نسبت به تحولات سياسي روز به اشتباه در مسير حمايت از باطل به‌راه مي‌افتند و جان خود را در راه سربلندي جبهه باطل از دست مي‌دهند! بنابراين امام صادق عليه‌السلام براي مصونيت از اين معضل بزرگ، از خداوند طلب نجات مي‌کند.

اين مشکل در صدر اسلام نيز مکرر اتفاق افتاده است. يکي از شاخصه‌هاي عمار، هوشياري سياسي او بود که حتي لحظه‌اي دچار غفلت سياسي نشد و هميشه و مستمر در مسير حق و صراط مستقيم قدم برمي‌داشت؛ همان‌گونه که در روايات فراوان و با لحن‌هاي مختلف، در احاديث آمده است که مؤمن از حوادث روزگار خود غافل‌گير نمي‌شود. عمار نيز در جريان پس از وفات رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم به روشن‌گري‌هاي سياسي اقدام کرد تا آن‌هايي را که دچار غفلت‌هاي سياسي جريان حاکم شده بودند، آگاه کند. او همين کار را در جريان جنگ جمل انجام داد و در بين دو سپاه امام علي(ع) و عايشه ايستاد و گفت:«اي مردم! شما نسبت به پيامبرتان انصاف به خرج نداديد. همسران و زنان خود را در پرده و خانه نگاه داشتيد،‌ ولي همسر رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم را در برابر شمشيرها قرار داديد.»3

عمار را در هيچ زماني نمي‌توان جزو غافلان يا جاهلان سياسي دوران خودش حساب کرد. او در هيچ مقطعي فريب بازي‌هاي سياسي اطرافيان خود را نخورد. اما امروز،‌ مي‌توان برخي را به‌راحتي با ابزارهايي هم‌چون رسانه‌ها، سخن‌راني و… فريب داد.

اميرالمؤمنين(ع) نيز در کلامي زيبا مي‌فرمايند:«به خدا قسم! من با فريب غافل‌گير نمي‌شوم.»4

رهبر فرهيخته انقلاب، با توجه به همين شاخصه‌ها بود که چهره عمار را الگويي مناسب براي ما معرفي کردند و نداي «أين عمار» را سر دادند.

بايد دانست که يکي شيوه‌هاي مؤثر دشمن استفاده از حربه فريب‌دهي است. جوسازي، شايعه‌پراکني، دروغ‌افکني و… از ويژگي‌هاي مؤثري است که دشمن در جريان فتنه‌ي سال 88 استفاده کرد و به‌راحتي عده‌اي را با نيرنگ و فريب، به خيابان‌ها کشيد.

پي‌نوشت:

1. ناسخ التواريخ، ج 1، ص 315.

2. بحارالأنوار، ج 97، ص 292.

3. مروج‌الذهب، ج 2، ص 37.

4. نهج‌البلاغه، خطبه 200.

محمد رضا رمزی اوحدی

1-تاریخ تحولات سیاسی ایران(زیر عنوان: تحولات سیاسی ایران در طول پانزده قرن)

دکتر موسی نجفی- دکتر موسی حقانی(رییس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران،سردبیر فصلنامه تاریخ معاصر)موسسه  مطالعات تاریخ معاصر ایران

کتاب حاضر در برگیرنده مباحثی در زمینه تاریخ تحولات سیاسی ایران طی پانزده قرن دوران اسلامی می‌باشد؛ هر چند به مشخصه‌های ایران قبل از اسلام نیز نگاهی اجمالی شده است ولی تاکید و نگاه اصلی کتاب به « ایران اسلامی شیعی» یعنی تحولات پنج قرن اخیر از عصر صفویه تا عهد انقلاب اسلامی معطوف می‌باشد. 

2-بهائیت در ایران

سید سعید زاهد زاهدانی ، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

ایجاد فرق ساختگی یکی از ترفندهای مرسوم دول استعمارگر برای به انحراف کشیدن جریان صحیح دین‌داری بوده است. ” فرقه بهائیت"؛ اولین چیزی که با شنیدن این نام به ذهن مخاطب خطور می‌کند حکایت فرقه‌ای ساخته شده به دست دولتی است که در ایران به روباه پیر(انگلستان) معروف است. 

3-رازهای دهه شصت(زیر عنوان:تبیین منصفانه از رویدادهای سیاسی دهه شصت)

مرتضی صفار هرندی(تحلیل‌گر ارشد در حوزه تاریخ و سیاست معاصر)، کیهان

کتاب‌ «راز‌های دهه شصت» جلد 42  از مجموعه کتاب‌های «نیمه پنهان» است که نویسنده آن سعی نموده است با اهتمام ویژه به تبیین رویدادهای تاریخی _ سیاسی دهه شصت(1357-1368) ، فارغ از کلیشه‌ها  با دیدی منصفانه به تحلیل حوادث این دهه بپردازد. کتاب، حاصل 6 سال تأملات و پژوهش‌های مرتضی صفار هرندی است. در این کتاب شما موضوعاتی همچون تحزب اسلامی، جنبش دانشجویی و  مباحث مربوط به سازمان مجاهدین را مطالعه می‌کنید.

4-انسان 250 ساله(زیر عنوان: تاریخ 250 ساله امامت) موسسه جهادی صهبازندگی ائمه

علی‌رغم تفاوت ظاهری در مجموع یک حرکت مستمر و طولانی است، باید یک انسانی را فرض کنیم که 250 سال عمر کرده است و در سال یازدهم هجرت قدم در یک راهی گذاشته و تا سال دویست و شصت هجری این راه را طی کرده است.

5-چهل تدبیر(زیر عنوان:مروری بر مقاطع بحرانی تاریخ جمهوری اسلامی ایران)

علی الفت پور، پرستا

جمهوری اسلامی ایران در تاریخ پر فراز و نشیب خود بارها با وقایع مهمی روبرو شده است. مداقه در این اتفاقات تاریخی احساس تدبیری همیشگی با پشتوانه اندیشه‌ای ناب را برای انسان تداعی می‌کند که توانسته است این امانت سترگ را از تنگناهای تاریخ به سمت آینده روشن رهنمون کند. چهل تدبیر به بررسی چهل جریان که بخشی از تاریخ پر افتخار جمهوری اسلامی است، بپرداخته است. از این چهل پرونده بیست و یک مورد آن مربوط به حیات سیاسی امام راحل رحمه الله علیه است و نوزده مورد آن مربوط به دوران رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای می‌باشد.

6-بصیرت تاریخی(زیر عنوان: اصول شناخت تاریخ تحولات معاصر ایران)

موسی نجفی ، نشرآرما

آن چیزی که  می‌تواند ما را در مقابل تهاجم فرهنگی و انفعالی که امروز در زمینه فکری دچار آن هستیم فعال کند، «جریان سازی» است. با جریان‌سازی تاریخی و با فعال برخورد کردن در تاریخ می‌توانیم صورت مسئله‌ها را حداقل خودمان ترسیم کنیم.

7-جریان شناسی فکری ایران معاصر

عبدالحسین خسروپناه(ریاست  موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران مدرس حوزه و دانشگاه)موسسه فرهنگی حکمت نوین اسلامی

با نگاهی به تاریخ معاصر ایران به این نتیجه خواهیم رسید که جریان‌های سیاسی جاری در تاریخ از عقبه‌ای فکری برخوردارند. با نگاهی عمیق‌تر درخواهیم یافت این جریان‌های فکری هستند که جریانات سیاسی را شکل می‌دهند. جریانات فکری در تقابل با مدرنیته است که تقسیم‌بندی می‌شوند.

8-نقش آفرینان عصر تاریکی(زیر عنوان: تبارشناسی جریان‌های سیاسی از مشروطه تا انقلاب اسلامی)

مرتضی صفار هرندی(تحلیل‌گر ارشد در حوزه تاریخ و سیاست معاصر)کیهان

بیشتر اجزای اصلی این نظام با تصمیم و رأی مردم در گزینش  صاحبان بینش‌ها و روش‌های مختلف شکل می‌گیرند. از طرفی از این واقعیت گریزی نیست که بالاخره هر مجموعه‌ای که از این پس هدایت و اجرای برنامه‌های کشور را عهده‌دار می‌شود بر یک پشتوانه اندیشه و تاریخی تکیه زده است. این کتاب در صدد است تا بسترهای شکل‌گیری گرایش‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی در مقاطع تاریخی مختلف کشورمان روشن‌تر کند و همچنین می‌خواهد پندارها و رفتارهای گذشتگان  را از خلال واقعیت‌های اجتماعی و بنیان‌های فکری زمانه آن‌ها ریشه‌یابی کند. بررسی تفکرات روشنفکران مهم در طول تاریخ کشورمان از دغدغه‌های اصلی مؤلف کتاب می‌باشد.

9-انقلاب اسلامی ایران و انفتاح تاریخ(انقلاب اسلامی و بیداری ملت‌ها)

دکتر حسین کچویان، سوره مهر

از آغاز نهضت مردم مسلمان منطقه از اواخر پاییز 1389 در تونس، به دلایل مختلفی سوال از هویت و ماهیت این نهضت‌ها، به موضوع مناقشات و مجادلات محافل رسانه‌ای، سیاسی و علمی بدل گردید. در این کتاب تلاش شده است به دو سوال محوری پاسخ داده شود. سوال اول ناظر به ماهیت و هویت این جنبش‌هاست و می‌پرسد که آیا آن‌ها جنبش‌هایی اسلامی هستند یا چنانچه فرضیات رقیب ادعا می‌کنند، ماهیت لیبرال دموکراتیک از نوع سکولار یا تجددی دارند؟ سوال دیگر دقیقا به فرضیه پایه‌ای این بررسی بر می‌گردد. چنان که با نگاهی تاریخی می‌پرسد که آیا جنبش‌های کنونی منطقه در پیوند با انقلاب اسلامی ایران قرار دارند و نتیجه موج حاصله از آن در جهان، به ویژه جهان اسلام می‌باشد؟

10-جریان شناسی بهائیت

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و دفتر نشر معارف

مجموعه کتاب های پرسشها و پاسخهای دانشجویی توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و دفتر نشر معارف انتشار پیدا کرده است .آنچه این کتابها را از انواع مشابه برجسته می سازد طبقه بندی موضوعی ، توجه به شبهات و سوالات روز ، پاسخگویی بلیغ وبر اساس نظرات علما و مراجع عظام می باشد .لازم به ذکر است ،این کتاب ها در عین حال این که دانشجویی نام گرفته اما برای هر ذهن پرسشگر و برای پاسخ به شبهات در اکثر محیط ها مناسب می باشد .با توجه به بمباران اطلاعاتی دشمنان اسلام ناب و شبهه افکنی روز افزون آنها مطالعه ی چنین کتاب هایی که حجم کم ، بیان ساده و حتی قیمت اندک دارد به همه و خصوصا فعالان فرهنگی حوزه جوان و نوجوان توصیه می شود .

11-جریان شناسی سیاسی در ایران

علی دارابی ، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

شناخت صحیح مسایل سیاسی هر جامعه و تحلیل درست از وقایع بدون شناخت ماهیت جریان‌های فکری- سیاسی ناممکن است. بازشناسی جریان‌ها، مواضع و ویژگی‌های آن ها باعث برخورد آگاهانه، هوشیارانه و سنجیده‌تر در حال و آینده خواهد شد و کمک می‌کند تا راه طی شده و وضع موجود را به خوبی درک و افق روشنی از آینده را فرا روی خود دید. این کتاب که در برگیرنده جریان‌های سیاسی از 1320 ه.ش تا 1387 ه.ش است در نوع خود یکی از جدیدترین و جامع‌ترین آثار در حوزه جریان‌شناسی سیاسی در ایران بشمار می‌آید.

12-ارتش سری روشنفکران(زیر عنوان:نیمه پنهان روشنفکران)

پیام فضلی نژاد، انتشارات کیهان

واکاوی اندیشه‌ها و یافتن ارتباطات پنهان و آشکار آنها با عوامل و کارگزاران صحنه سیاست، منجر به دریافت شناختی عمیق از وقایع و رویدادهای پیرامون می‌شود. «ارتش سری روشنفکران» براساس یک «متدولوژی تاریخ‌نگاری» تازه در زمینه «تاریخ‌ سری» و پیوند آن با «تاریخ اندیشه‌ها» نوشته شده و روایت ناگفته‌هایی از تاریخ سیاسی معاصر ایران و نیمه پنهان کارگزاران «» و علوم انسانی سکولار است

13-کتاب «جریان شناسی انتقادی عرفان های نوظهور»

حمیدرضا مظاهری سیف ،انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

این کتاب در دو بخش و هشت فصل به جریان شناسی عرفان های نوظهور می پردازد.نویسنده در بخش اول که سه فصل کتاب را شامل می شود افکار «سای بابا»، «وین دایر»، «کریشنا مورتی»، «مرلین منسون»، «دالایی لاما» را نقد می کند و بررسی تطبیقی شش مکتب عرفانی شمینیسم، تائوئیسم، بودیسم، هندوئیسم، عرفان مسیحی و عرفان اسلامی را به خواننده ارایه می دهد. در بخش دوم کتاب، معنویت گرایی پست مدرن را مورد توجه قرار گرفته است و نویسنده به نقد عرفان «تی.ام»، اندیشه «اوشو»، افسانه معنویت «پائولو کوئیلو»، عرفان «فالون دافا» و عرفان «سرخ پوستی» پرداخته است. 

14-معمای پرونده هسته ای ایران

محمدهادی توكل پور كوخندان، انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی

فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران بر اساس چارچوب های حقوقی حاكم بر فعالیت های هسته ای( معاهده ان پی تی) اساسنامه آژانس و موافقت نامه پادمان جز حقوق ذاتی جمهوری اسلامی ایران محسوب می گردد. ایران طبق مفاد معاهده ان پی تی، خصوصا ماده 4 آن، حق توسعه، تحقیق، تولید و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را داراست.كتاب بررسی حقوقی مسأله هسته ای ایران پژوهشی است كه آقای محمدهادی توكل پور كوخندان انجام داده و آن را در 328 صفحه تنظیم، با مقدمه و پیشگفتار شروع و در قالب سه بخش، كه هر بخش دارای چند فصل است ارئه نموده است و چاپ نخست آن در تابستان 1388 به تعداد 1500 مجلد از طریق انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی وارد بازار كتاب شده است.

15-جریان شناسی دفاع از حقوق زنان در ایران

ابراهیم شفیعی سروستانی، کتاب طه

نویسنده در بخش اول کتاب به عنوان بحثی مقدماتی، تلاش غرب برای همسان سازی فرهنگ ملت ها را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و نقش و جایگاه زنان در جریان همسان سازی را تبیین کرده است و در بخش دوم کتاب نیز با تقسیم بندی جریان های فعال در عرصه دفاع از حقوق زنان، به سه جریان عمده سیاسی، سکولار و دینی، ویژگی های هر یک از این جریان ها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است. شفیعی سروستانی در بخش اول کتاب با توجه به «دنیای قشنگ نو» اثر هاکسلی و همچنین نظریه «پایان جهان»، به همسان سازی فرهنگی اشاره می کند و بعد از آن درباره اهداف غرب از این همسان سازی فرهنگی سخن می گوید. 

16-گروه هاي قدرت در ساختاري سياسي دوره پهلوي دوم ( 1342-1357)

علي جان مرادي جو، نشر اعتدال

پژوهشي درباره سيستم «قدرت سياسي» و نفوذ گروه‎هاي سياسي مختلف در دستگاه حاكمه در دوران حكومت «پهلوي» دوم است.

17-عصرفریب  (خاطرات محمد البرادعی)

فیروزه رشتی و شیما صفایی، انتشارات ایران

به گفته «متروپولیتن بوکز» ناشر این کتاب در آمریکا، در كتاب البرادعي هرچند به زندگی شخصی او نيز پرداخته شده اما بیش از هر چیز بر مسایل امنیتی بین المللی و دیدگاه البرداعی در این باره تمرکز شده است. ناشر آمریکایی او می‌گوید این کتاب بیش از هر چیز نشان دهنده چهره مستقل البرادعی در شرایطی است که فشارهای بین‌المللی از هر سو بر او وارد می شود. انتشار اين كتاب در بريتانيا برعهده «لبن کوبلنتس» است. اين كتاب همزمان در خاورميانه و شمال آفريقا، كشورهاي  مشترك‌المنافع و آمريكا توزيع خواهد شد و انتشارات دارالشروق مصر كار ترجمه آن را به عربي برعهده دارد. البرادعی متولد ۱۷ ژوئن ۱۹۴۲ در قاهره، سیاستمدار و حقوقدان مصری است که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۹ دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی بود.

18- «جریان شناسی سیاسی فرهنگی ایران»

رمضان شعبانی  ، نشر اعتدال قم

کتاب “جریان شناسی سیاسی فرهنگی ایران” نوشته رمضان شعبانی سارویی، توسط نشر اعتدال قم و با همکاری سازمان مطالعات و پژوهش‌های بسیج دانشجویی منتشر شده است. کتاب “جریان شناسی سیاسی فرهنگی ایران” در سه فصل با عنوان‌های “کلیات"، “جریان شناسی قبل از انقلاب اسلامی” و “جریان شناسی بعد از انقلاب اسلامی” تدوین شده است.

19-جریان شناسی ضد فرهنگ ها

عبدالحسین خسرو پناه، موسسه فرهنگی حکمت نوین اسلامی

فرهنگ اسلامی ایرانی دارای خرده فرهنگ‌هایی مانند لری، ترکی، بلوچی و عربی است که هیچ تعارضی با فرهنگ اصیل اسلامی ندارند. در اصل مجموعه‌ فرهنگ اسلامی ایرانی هستند که خدا و نبوت را قبول دارند و به سنت‌های ایرانی همسوی با اسلام احترام می‌گذارند، اما دارای آداب متفاوتی هستند.یک سری تشکل‌ها و جریان‌های فرهنگی دیگر وجود دارد که با فرهنگ اصیل جامعه تعارض و تزاحم دارند و از آن به ضدفرهنگ‌ها تعبیر می‌شود، ضدفرهنگ‌ها با فرهنگ اصیل جامعه تعارض و چالش دارد.

20-حرکت (تحلیل جریان فکری و تربیتی انسان)

کتاب حاضر از سری سخنرانی های مباحث تربیتی استاد صفایی می باشد که در سالهای 56 و 57 در میان جمعی از دانشجویان تحت عنوان حرکت ایراد شده است.در این مجموعه خواننده با سه بحث کلی ضرورت، جهت و نیازهای حرکتِ انسان آشنا می شود.ضرورت حرکت و رشد آدمی با توجه به سه عامل قدر و ارزش، ترکیب خاص و نیازهای او و با توجه به درک فاصله میان آنچه هست و آنچه باید باشد توضیح داده می شود. در بحث جهت حرکت، هدف، چیزی بالاتر از عدالت و آزادی و رفاه و تکامل که آرمانهای کنونی انسان معاصرند معرفی می گردد چرا که هدف انسان رشد اوست. ادبیات قدرتمند، استفاده از اصطلاحات قرآنی و باریک بینی نویسنده از ویژگی های این کتاب است.

ولایت فقیه در کلام پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)

بررسی سیره عملی و نظری پیامبر اکرم (ص) مبیّن این واقعیت است که یکی از مهم ترین کارهای آن حضرت، استحکام تداوم رهبری به وسیله «نخبگان دینی» براساس دستورات الهی بود. براساس تعالیم پیامبر اکرم (ص)، ولایت «عالم به احادیث و روایات - که حضرتشان آنان را (فقیه) می نامید- باید بر جامعه تحقّق یابد. به همین سبب می فرمود:«الَّذِينَ يَأْتُونَ مِنْ بَعْدِي وَ يَرْوُونَ أَحَادِيثِي وَ سُنَّتِي فَيُعَلِّمُونَهَا النَّاسَ مِنْ بَعْدِي؛ ای مردم! جانشینان من کسانی اند که پس از من احادیث و سنت مرا بیان می کنند» ( عیون اخبار الرضا(ع) ، ج2، ص 27)

و نیز فرمود:« الفقهاء امناء الرسول ؛ فقیهان امانت داران پیامبرانند» (کافی ،ج1، ص 46)

و «إنّ العلماء ورثه الانبیاء ؛ عالمان وارثان انبیا هستند». (کافی، ج1، ص 32)

و نیز « و منزله الفقیه فی هذه الوقف کمنزله الأنبیاء فی بنی اسرائیل» ( کافی، ج 75، ص 396)

پیامبر اکرم(ص) در مرحله نخست، برترین فقیهان و نخبگان ؛ یعنی معصومان (علیهم السلام) را جانشینان خاص و در رتبۀ دوم، فقیهان غیر معصوم را جانشینان عام خود معرفی فرمودند. پیامبر اکرم (ص) اگر چه می توانست دانشمندان دیگری را - که رد علم تاریخ، حقوق و سیاست، طب، اقتصاد ، صنعت و … دارند- جانشین خود و حاکم بر مردم کند ؛ ولی به شناخت شریعت اسلامی تکیه کرد و فرمود:«من استعمل عاملاً من المسلمین و هو یعلم ان فیهم اولی بذلک منه و اعلم بکتاب الله و سنته نبیه فقد خان الله و رسوله و جمیع المسلمین ؛ کسی که کاری از مسلمانان را برعهده گیرد، در صورتی که می داند فرد مناسب تری برای آن موضوع وجود دارد که به کتاب خدا و سنت پیامبر داناتر است، به درستی که به خدا و رسول او و همه مسلمانان خیانت کرده است» ( الغدیر، ج8، ص 291)

اکنون که دوران غیبت امام عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف) پیش آمده و بناست احکام حکومتی اسلام باقی بماند و استمرار پیدا کند و هرج و مرج هم روا نیست، تشکیل حکومت لازم می آید. عقل هم به ما حکم می کند که تشکیلات لازم است تا اگر به ما هجوم آوردند بتوانیم جلوگیری کنیم؛ اگر به نوامیس مسلمین تهاجم کردند، دفاع کنیم. شرعی مقدس هم دستور داده که باید همیشه در مقابل اشخاصی که می خواهند به شما تجاوز کنند برای دفاع آماده باشید. برای جلوگیری از تعدیات افراد نسبت به یکدیگر هم حکومت و دستگاه قضایی و اجرایی لازم است. چون این امور به خودی خود صورت نمی گیرند، باید حکومت تشکیل داد.

چون تشکیل حکومت و اداره جامعه بودجه و مالیات می خواهد، شارع مقدس بودجه و انواع مالیاتش را نیز تعیین نموده است؛ مانند خراجات، خمس، زکات و غیره.

اکنون که شخص معینی از طرف خدای تبارک و تعالی برای احراز امور حکومت در دوره غیبت تعیین شده است، تکلیف چیست؟ آیا باید اسلام را رها کنید؟ دیگر اسلام نمی خواهید؟ اسلام فقط برای دویست سال بود؟ یا این که اسلام تکلیف را معین کرده است؟ (امام خمینی (ره)،ولایت فقیه، ص 50)

متکی هستیم بر یک ارزش هایی در باب حکومت که آن ارزش ها را اگر ما بیان بکنیم، هر شنونده ای که با انصاف باشد، آن را قبول خواهد کرد به شرطی که اسمش را نیاوریم؛ اسمش ولایت فقیه است. تا گفتیم ولایت فقیه یک پیش داوری هایی فوراً به وجود می آید در ذهن مخاطب … اما اگر همین را شما بیان بکنید، بگویید ما معتق هستیم، مثلاً کسی باید در راس کار قرار بگیرد که مرتکب گناه نشود؛ عدالت؛ عمداً گناه نکند. کسی باید باشد که نسبت به مردم دلسوز باشد، کسی باید باشد که از هوای نفس خود پیروی نکند. هر کدام شخصیت سیاسی است که در دنیا که اینها را قبول نداشته باشد؟ ( بیانات در دیدار با سفرا و کارداران وزارت امور خارجه ، 4/6/1372)

نظام سرمایه سالاری، پیوند وثیق با تبلیغات به مفهوم مدرن آن دارد. تبلیغات، شهروندن را به گرداب مصرف زدگی کشانده و بدین وسیله، رونق نظام سرمایه سالاری را حفظ می کنند. تبلیغات، تنها بزرگسالان را هدف نمی گیرد، بلکه کودکان و خردسالان نیز طعمه هایی عالی برای تبلیغات چی ها سرمایه سالاران به شمار می روند. کودکان تحت تأثیر تبلیغات، والدین خود را برای خرید هر چه بیشتر، به ستوه می آورند. در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته شده است.

از دیدگاه تبلیغات، کودکان طعمه هایی عالی محسوب می شوند. آنها زیاد تلویزیون نگاه می کنند، پول توجیبی زیادی خرج می کنند، با مامان هایشان به خرید می روند و برای خرید آخرین تولید خوراکی صبحانه و نوشابه های گازدار آنها را ذلّه می کنند. جای تعجب ندارد که بسیاری از مردم، نگران تأثیر نوع بازاریابی بر کودکان هستند، مخالفان این گونه تبلیغات، خواستار آن هستند که دولت ها در تبلیغاتی که مستقیماً کودکان را هدف قرار می دهند، محدودیت هایی قایل شوند.
در اروپا نیز به تدریج قوانین منبع تبلیغات برای کودکان فراگیر می شود. یونان، که هر گونه تبلیغات تلویزیونی برای اسباب بازی از ساعت 7 صبح تا 10شب در آن ممنوع است، در نظر دارد که هر گونه تبلیغات برای جذب کودکان را منع کند. ایتالیا، لهستان، بلژیک و ایرلند نیز در همین راستا در پی راه حل هستند. ممکن است در آینده، اقدامات سفت و سخت تری نیز صورت گیرد. سوئد که انجام هر گونه تبلیغات برای کودکان زیر 12 سال را از سال 1991 ممنوع کرده است، قصد دارد از فرصت شش ماهة خود در مقام ریاست اتحادیه اروپا برای سفت و سخت کردن قوانین بالنسبه لیبرال این اتحادیه در مورد تبلیغات تلویزیونی استفاده کند.
مخالفان ادعا می کنند که کودکان هنوز تجربه لازم برای تمیز تبلیغات از برنامه سازی واقعی را ندارند. لارم مارن، مشاور عالی وزارت فرهنگ و سوئد می گوید: «کودکان توان درک موضوع تبلیغات را ندارند و تبلیغات چی ها نیز از کودکی و ناپختگی آنها سوء استفاده می کنند». مارن می گوید که حتی اگر کودکان این قدرت تشخیص را داشته باشند، تبلیغات باعث می شود که آنها والدین خود را برای خرید کالای مورد نظر به ستوه بیاورند.
برخی از منتقدان نیز نگران تأثیر اجتماعی تبلیغات برای کودکان هستند. گوردن براون، وزیر دارایی بریتانیا، اخیراً تبلیغات چی ها را به تأکید بر فاصله های طبقاتی محکوم کرد. این فاصله ها با تبلیغ اسباب بازی ها و دستگاه هایی که خانواده های فقیر از عهدة خریدشان بر نمی آیند، بسیار محسوس تر می شود.
آژانس استاندارد مواد خوراکی بریتانیا خواستار اعمال استانداردهای عالی تری است، چون باور دارد که تبلیغات غذایی برای کودکان به چاق شدن آنها منجر می شود. از دیگر سو، کشیده شدن بازاریابی و تبلیغات به مدارس نیز مزید بر علت شده است. شبکه یک یک شبکة تلویزیونی در آمریکا به مدارس این کشور جایزه می دهد، به شرط آنکه دانش آموزان این مدارس، برنامه خبری را به همراه تبلیغات چاشنی آن تا به انتها تماشا کنند. جوئل بابیت، رئیس قبلی شرکت، تبلیغات چی ها را با این ادعا که شرکتش«کودکان را به تماشای دو دقیقه آگهی در روز وادار می کند»، اغوا می کند. مورد دیگر شرکت« زپ می» بود که بعد از گلایة والدین مبنی بر اینکه این شرکت، اطلاعات شخصی کودکانشان را به بهانة اهدای کامپیوتر به مدارس در اختیار تبلیغات چی ها قرار می دهد، از کار خود دست کشید.
گری راسکین، مدیر کومرشال آلرت، یک لابی در واشنگتن، با غرولند می گوید: «ما شاهد تبدیل کودکان به وسایلی در خدمت تجارت هستیم». تبلیغات چی ها اصرار دارند که حرکتی جامع برای ممنوعیت تبلیغات برای کودکان، نقض قرض خواهد بود و تأثیری معکوس خواهد داشت. دلیل اصلی آنها این است که ممنوعیت این گونه تبلیغات، به برهم خوردن برنامه ریزی کودکان برای تماشای تلویزیون، کاهش منابع آموزشی در مدارس و افزایش قیمت اسباب بازی می انجامد.
شاید این ادعا پر بی راه نباشد. مرکز بریتانیا مدعی است که از عایدی 67 میلیون دلاری حاصل از تبلیغات برای کودکان، در برنامه های داخلی برای خود کودکان استفاده می کند. منع تبلیغات اسباب بازی در تلویزیون در یونان که اساساً اقدامی در راستای حمایت از سازندگان محلی اسباب بازی است، به بحثی در مورد کیفیت و محدود شدن حق انتخاب برنامه های کودکان منجر شده است. یک کارخانة بزرگ آمریکایی سازنده اسباب بازی در یونان می گوید که در نتیجة اعمال این محدودیت، این شرکت در مقایسه با دیگر بازارهای اروپایی، در کریسمس حقّ انتخاب بسیار کمتری به خرده فروشان داده است.
تبلیغات در مدارس نیز چندان بی فایده نیست. برای مثال، دولت بریتانیا بعد از موفقیت طرح هایی چون تسکو مرکز خرده فروشی مواد خوراکی خواستار مشارکت بیشتر مدارس در امور تجاری است. این مسئله به تشویق والدین به خریدن خوار و باری می شود که نتیجه اش تأمین کامپیوتر برای مدارس است. به هر حال تبلیغات چی ها می توانند به آسانی ممنوعیت تبلیغات تلویزیونی را دور بزنند. در سوئد، تبلیغات چی ها برای پی گیری اهداف خود به بیل بورد و نیز تبلیغات در داخل فروشگاه ها متوسل شده اند. دولت، قدرت ممانعت از پخش برنامه هایی را که از خارج به زبان سوئدی پخش می شوند، ندارد. تمایل به بازنویسی قوانین اتحادیة اروپا نیز در همین راستاست. ارلینگ جورستروم، پروفسور ارتباطات در انستیتوی ملی استکهلم که قانون سال 1991 سوئد نیز بر اساس نتایج تحقیقات آن تدوین شده است می گوید: «قانون ممنوعیت تبلیغات در سوئد کارگر نیفتاده است».

منبع: مجله موعود ، شماره 95، دی ماه 1387 ، صفحه 46

به مناسبت 9 دی ماه (نماد بصیرت و آگاهی )

براي تحليل حادثة 9 دي بايد به سطحي بسيار فراتر از گسترة جغرافيايي ايران و عملكرد جريانات سياسي آن پا نهاد؛ به بيان ديگر اين چالش بايد ابتدا در سطح نظام جهاني و مصاف بين دو انديشة « ‌سكولار» برآمده از مدرنيته « و نگرش ديني» ارزيابي گردد و سپس به جريانها و تفکرات مخالف داخلي چشم دوخت.در سطح تحليل نظام جهاني…

چکيده

در اين مقاله با بهره گيري از نظریه‌های هويت و نقش آن در خيزش جنبش‌های اجتماعي، نقش هويت شيعي مردم ايران در شکل گيري پديده 9 دي به مثابه يک جنبش اجتماعي تبيين می‌شود. در اين راستا، ابتدا مذهب شيعه به عنوان هويت سياسي ـ اجتماعي و سپس نقش آن در رويارويي با بحران‌های سياسي و اجتماعي و گذر جامعه از چالش‌های موجود ، بررسي و تبيين و نقش محوري ولايت فقيه در فرهنگ سياسي شيعه نيز تحليل خواهد شد.

واژگان کليدي: هويت در فرهنگ ديني، شيعه ، 9 دي، امامت، امت و انقلاب اسلامي ، تحليل جریان‌های سياسي معاصر.

صفحات: 1· 2

ایران و ایرانیان از نگاه غربیان ، نام کتابی است که توسط مهدی وهابی گرد آوری و ترجمه و توسط انتشارات جیحون در سال 1383 منتشر شده است.

این کتاب ، ترجمه قسمتی از نامه هایی است که مستشرقان در مورد ایران در زمان پهلوی نگاشته اند.خواندن آن را به کتابخوانان عزیز توصیه می کنم. در آخر قسمتی از کتاب:

ویکتوریا سکویل وست ، دوست صمیمی ویرجینیا وولف و همسر کنسول انگلیس در تهران در سال های آغازین قرن بیستم ، خطاب به ویرجینیا وولف :

« تهران ، پرشیا ، نهم مارچ 1926 . نمی توان تصور کنی چه قدر از نوشتن آدرس بالا لذت می برم… در راه ، هنگام عبور از زمین های قهوه ای ، هرگاه اتومبیل توقف می کرد ، پیاده می شدم و مشتی خاک در دست می گرفتم و نامی بر آن می گذاشتم … و حالا چیزی از فضا ، رنگ و زیبایی ایران نیست که قسمتی از وجود من نشده ، به آن پیوند نخورده و آن را غنی نکرده باشد».

و در نامه ای دیگر خطاب به ویرجینیا :

« چه قدر آرزو دارم تو را به این جا بیاورم. این سرزمین قدیمی جای توست».

9- مقابله با شکاف هاي قومي و مذهبي

تشديد اختلافات قومي و مذهبي از راه کاري اصلي براي جنگ نرم مي باشد. بطوري که در تحقق جنگ نرم بحث تشديد اختلافات قومي و مذهبي هميشه در رئوس اجراي برنامه ها بوده است. در همين زمينه تقويت فرقه هاي ضاله نيز مورد توجه خاص طراحان جنگ رواني بوده است.تقويت وهابيون و همچنين حمايت هاي جدي از بهايان در ايران از جمله اين برنامه ها ست.حتي ساختن مراجع قلابي و علمايي التقاطي از ديگر اين روش ها مي باشد .

10- کسب آگاهي و بصيرت

به گفته رهبري حتي بعضي از نخبگان کشور در حوادث اخير دچار بي بصيرتي شدند.بنابراين تلاش هميشگي براي کسب آگاهي و بصيرت از موارديست که بايد دانشجويان براي مقابله با جنگ نرم به ان توجه جدي داشته باشند.

11- افشاگري ،شفاف سازي و مشخص کردن خاکريز خودي و غير خودي

افشاگري و شفاف سازي ابعاد مختلف و برنامه هاي جنگ نرم از موارديست که جزء وظيفه تک تک افسران جوان مي باشد. در جنگ نرم شما با خاکريز پنهان دشمن مواجه هستيد.خطوط و خط کشي ها در آن کاملا پنهان و غير آشکار مي باشد، دشمن شناسي و تشخيص خودي و غير خودي براي جامعه مشکل مي باشد.بنابراين بايد در اين زمينه دست به افشاگري و شفاف سازي زد. و خاکريز خودي و غير خودي را کامل مشخص کرد تا چهره نفاق نيز آشکار شود.