تنها یک دقیقه

زندگی کردن‌شان را که در کتاب‌ها می‌خوانم یا از بزرگتر‌ها می‌شنوم به صفای دل و صمیمیت‌شان غبطه می‌خورم. بعضی حرف‌هایشان هنوز بوی طراوت و تازگی می‌دهد. اگر کسی به نصیحت‌هایشان دقت کند انگار یک دوره درس اخلاق مختصری را گذرانده؛ آنقدر که معنا دار و حساب شده حرف می‌زدند.

خیلی می‌شنویم که می‌گویند: ” با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی‌‌شود “. این یکی از نصیحت‌های قدیمی‌ها است که در قالب ضرب‌المثل در ادبیات روزانه‌ی ما به کار می‌رود. بیشترین کاربرد این ضرب‌المثل وقتی است که کسی از یک آرزو حرف می‌زند اما قدمی برای رسیدن به آرزویش بر‌نمی‌دارد و دست روی دست می‌گذارد تا آرزویش به او برسد، غافل از اینکه او باید با تلاش کردن به آرزویش برسد. با نگاه دقیق‌تری به ضرب‌المثل، حکایت کسی را از آن می‌فهمیم که از کار خیر دم می‌زند اما در میدان عمل بیکار نشسته. مثل عده‌ای از عرب‌ها که می‌گفتند: ما ایمان آوردیم؛ پیامبر به آنها می‌گفت: بگوئید اسلام آوردیم، چون هنوز ایمان وارد قلب‌های شما نشده است.¹

ایمان چیست و چه ویژگی‌ای دارد که پیامبر صراحتاً اسلام را از آن جدا می‌داند؟! آیا مؤمن با مسلم یکی است؟! ” اقرار کنـنده‌ی به دین خدا مسلِم؛ و عمل کننده‌ی به دستورالعمل‌های صادر شده از جانب خدا مؤمن است"؛² این را صادق آل‌محمد فرمودند.

باید قبول کنیـم خیلی از ما به معنای واقعی کلمه مؤمن نیستیـم! مثل حلوا حلوا گفتنمان مؤمن بودنمان را جار می‌زنیم. مثل کسی که کامش به حلوا باز نـشده زندگی‌مان با ایمان حقیقی آمیخته نشده. ایمان حلوا و شیرینی زندگی است.

یکی از شیرینی‌های زندگی که پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ آن را از صفات مؤمن می‌داند خُلق و خوی گشاده و سعه صدر است.³  خوش خُلقی علاوه بر اینکه نشانـگر یک باطن متین و آرام است؛ در جامعه هم برای هم‌اندیشی و جمع‌گرایی اثر دارد. در قرآن کریم آمده است که خداوند حکیم به پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: اگر بدخُلق و سخت‌دل بودى حتما از دورت پراکنده می شدند.⁴

1 ـ قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی‏ قُلُوبِکُم (بادیه‏ نشینان گفتند: ما از ته دل ایمان آوردیم. بگو: ایمان نیاورده ‏اید، بلکه بگویید: اسلام آوردیم، زیرا هنوز ایمان در دل‏ هاى شما وارد نشده است ) سوره مبارکه حجرات ـ آیه 14.

2 ـ مَنْ أَقَرَّ بِدِینِ اللَّهِ فَهُوَ مُسْلِمٌ وَ مَنْ عَمِلَ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ بِهِ فَهُوَ مُؤْمِنٌ  ( الکافی ج 2 ـ ص 38 ـ ح 4 )

3 ـ مِن صِفاتِ المؤمِن أن یَکونَ  … أوسـَعُ النّاسِ صَدراً … (بحارالأنوار ، ج 64 ـ باب 14، علامات المؤمن و صفاته ، ح 45)

4  ـ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ ( سوره مبارکه آل عمران ـ آیه 159 )