تنها یک دقیقه

گاه این تاثیر گذاری ها می تواند مثبت باشد اما مشکل از جایی شروع می شود که این تکنولوژی تاثیرگذار به بازیچه در دست مدیران رسانه برای دستکاری کردن با افکار مخاطبان باشد، به همین منظور تصمیم گرفتیم در این مقاله کمی هم به قول معروف پنبه اصحاب رسانه را بزنیم و ترفند هایشان را برای تاثیر بر روی افکار  عمومی بررسی کنیم.
استخراج واقعیت از میان انبوه اخبار و گرفتار نشدن در دام این ترفندها، مهارت، مطالعه و تجربه زیادی می خواهد که در این مقاله تعدادی از آنها را برای شما مطرح می کنیم:

۱- خراب کردن: رسانه ها برای از بین بردن وجهه یک فرد، از شیوه های زیادی استفاده می کنند که حقیقت یا دروغ آن هم چندان برایشان مهم نیست. این بدنام کردن می تواند با نسبت ناروا دادن به کسی، ارتباط دادن و با سازمان یا نهادی بد نام، یا قرار دادن مطالب مربوط به فرد یا تصویر او در کنار تصاویر و مطالبی که بار مثبتی ندارد باشد. برای مثال چند سال پیش یکی از عکاسان در صحن مجلس اقدام به تصویر برداری از نمایندگان کرده بود که با توجه به زاویه تصویر برداری، حرفها و حدیث های بسیاری را برای برخی نمایندگان ایجاد کرد. یا در برخی سایت ها یا رسانه ها قرار دادن تصاویر روسای جمهور برخی کشورها در کنار  مطالب و تصاویر مربوط به حیوانات، نوعی بار منفی برای این افراد ایجاد می کند و بار منفی و هزل می گیرد.

۲- استفاده از میزان کم زهر: هیچ کس برای مسموم کردن یک فرد به او شیشه زهر نمی‌دهد، روش کم‌ دردسر این است که شخص مورد نظر به تدریج با مقادیر خیلی کم سم، کشته شود.
همین شیوه را رسانه‌ها هم به کار می برد، برای القای و راست‌نمایی یک دروغ، آن را با تعداد زیادی از مطالب دروغ قاطی می کنند و به خورد مخاطب می دهند به گونه ای مخاطب نمی تواند این دروغ را تشخیص دهد.
گوبلز، رهبر دستگاه تبلیغات هیتلر، بسیار علاقه‌مند به این شیوه بود، تکرار مکرر یک دروغ و بمباران ذهن‌ها با آن، ناخودآگاه باعث می‌شود، بعد از مدتی مردم تردید پیدا کنند و کم‌کم دروغ را به عنوان مطلبی صحیح بپذیرند، حتی اگر در ابتدا کاملا مطمئن باشند که مطلب اصلا صحت ندارد.
این دقیقا همان ترفندی است که شبکه هایی چون CNN از آن استفاده می کنند.

۳- مسخره کردن افراد: رسانه ها برای تخریب افراد همواره از تحلیلهای جدی استفاده نمی کنند. گاهی اوقات یک برنامه طنز یا تمسخر یک فرد تاثیری به مراتب بدتر در جهت تخریب افراد دارد. مشابه این کار را مدتی است که برنامه «صرفا جهت اطلاع» در اخبار 20:30  انجام می دهد. نمونه ضعیف تر آنرا نیز در برنامه ای چون خنده بازار می بینیم که با تمسخرظاهری و رفتاری افراد –که حتی برخی شان از قبل هم اجازه داده اند-  با اسم طنز و شوخی، به نوعی دست به تخریب آن چهره ها می زند. کما اینکه شاهد شکایت و اعتراض بسیاری از چهره هایی که در این برنامه مورد تمسخر قرار گرفته اند در سال جاری بوده ایم.

۴- ساندویچ خبری: در این شیوه رسانه ها با توجه به سیاست ها و موضع گیری ای که دارند، دست به تخریب یا توجیه رفتار های یک شخص می زنند. این اتفاق را در خصوص ماجراهای مربوط به فیلم جدایی نادر از سیمین در رسانه های مخالف و موافق این اثر دیدیم. موافقان این اثر به طور کلی حمایت ها و تشویق های مغرضانه مخالفان ایران نسبت به این اثر را در هاله ای از تعریف ها و تمجید های فنی و سینمایی می پوشاندند و گروه دیگر، ویژگی های مثبت فیلم را به طور کامل نادیده گرفته و تنها به سیاسی بودن جوایز  یا حواشی مربوط به جشنواره های بین المللی که فیلم در آن نمایش داده شده است پرداختند.

۵- بازی کارشناسی: احتمالا زمانی که یک فرد عادی بیاید و برای شما از ویژگی های خوب یک خمیر دندان یا خواص دارویی فلان ماده غذایی تعریف کند، چندان جذب او نمی شوید. اما اگر همین را از زبان یک کارشناس بشنوید بیشتر مورد قبولتان است. از این شیوه به ویژه در تبلیغات بازرگانی استفاده می شود که مثلا برای تبلیغ یک شامپو گیاهی فردی با لباس پزشکی از خواص آن صحبت می کند.
استفاده از کارشناس گاهی برای توجیه بی طرفی رسانه ها نیز استفاده می شود تا مخاطب جبهه گیری نکند. برای مثال دربرنامه های سیاسیBBC، تعدادی کارشناس به برنامه دعوت می شوند که عقایدشان موافق با عقاید سیاستگذاران رسانه است در میان این موافقان، معمولا از کارشناسی مخالف هم دعوت می شود تا بار بی طرفی رسانه و پرسش های مخالفان نیز مطرح شود اما در نهایت ترکیب کارشناسان طوری چیده می شود که کارشناس مخالف یارای غلبه بر کارشناسان مورد نظر شبکه را نداشته باشد.
گرسنگی دائمی ما برای دستیابی با واقعیت، داشتن نگاهی مستقل و همه‌جانبه، آشنایی و تمرین شیوه‌های استدلال و خردورزی و استفاده مناسب از فناوری می‌تواند همه این ترفندها را نقش برآب کند. اما پیداست که همه مردم نمی‌توانند به چنین مهارتی دست پیدا کنند.
1) بصيريان جهرمي، حسين و بصيريان جهرمي، رضا؛ در آمدي به سواد رسانه‌اي و تفكر انتقادي، فصلنامۀ رسانه، 1368، ص33.
با تصرف و تلخیص از مقاله « چگونه رسانه‌ها با ترفندهای روانشناسانه، واقعیت و دیدگاه توده‌ها را دستکاری می‌کنند»، پایگاه اینترنتی یک پزشک، 21بهمن 1390

منبع اصلی مطلب:
http://psychcentral.com/blog/archives/2012/02/06/media-manipulation-of-the-masses-how-the-media-psychologically-manipulates/