پشت پرده دايرةالمعارف 'ويكي پديا'
به نقل از ایرنا، شبكه هاي اجتماعي مجازي از ابزارهاي اعمال قدرت نرم هستند. آخرين آمارها از اينترنت نشان مي دهد كه هم اكنون بيش از 206 ميليون وبگاه اينترنتي در حال فعاليت هستند. اين عدد حاكي از حجم انبوه اطلاعات ارايه شده در فضاي مجازي است. با وجود ظاهر آزاد فضاي مجازي، اين فراواني اطلاعات به معناي برابري فرصت ارايه اطلاعات به كاربر نيست، چرا كه كاربران عملا از حجم عظيمي از وبگاه ها، تعدادي وبگاه مشخص را انتخاب و اطلاعات خود را تكميل مي كنند.
اين گزارش به بررسي بزرگ ترين دايره المعارف مجازي جهان يعني ويكي پديا مي پردازد. ويكي پديا دايرة المعارفي است كه اطلاعات آن را كاربران ثبت، ويرايش و حذف مي كنند. ويكي پديا توانسته با معرفي خود به عنوان يك مرجع بي طرف و آزاد از هرگونه تعصب، گرايش و برنامه از پيش تعيين شده خود را به عنوان مهمترين مرجع اطلاعات فضاي مجازي بدل سازد.
اين بررسي بعد از معرفي ويكي پديا و بيان مزايا و معايب اين دايرةالمعارف به پشت پرده حمايت هاي مالي يهوديان و ارتباط اسراييل و نيز اشغال ويكي پديا به دست گروه هاي اسراييلي مي پردازد.
**معرفي ويكي پديا
‘ويكي پديا ‘ كه خود را دانشنامه اي آزاد معرفي مي كند، تحت نظر موسسه غيرانتفاعي بنياد ‘ويكيمديا’ مديريت مي شود. موسسان ويكي پديا در ابتداي امر در پايگاه اطلاعاتي ديگري با عنوان ‘نوپديا’ مشغول به فعاليت بودند كه به دليل محدوديتهاي آن، ويكي پديا را طراحي مي كنند.
سايت ‘نوپديا’ پايگاه اطلاعاتي بود كه متخصصان هر حرفه در آن قلم مي زدند. ‘جيمي ويلز’ رييس و تصميمگيرنده نهايي شركت و ‘لري سانگر’ رييس بخش ويرايش و نوشتار از رهبران آن بودند كه بعد ها به ويكي پديا پيوستند. ويكي پديا از دو كلمه ‘ويكي’ به معناي سريع در زبان هاوايي و ‘پديا’ قسمت دوم كلمه ‘دايره المعارف’ تشكيل شده است.
ويكي پديا، يك پايگاه اطلاعات آزاد اينترنتي است كه به بيش از 100 زبان دنيا قابل استفاده مي باشد. ويكي پديا كه شروع كار خود را با زبان انگليسي آغاز كرده است، در حال حاضر زبان هاي متفاوت دنيا را پشتيباني مي كند كه اهم آنان به ترتيب به زبان هاي انگليسي، آلماني، فرانسوي، لهستاني، ژاپني، هلندي، ايتاليايي، پرتغالي، سوئدي و اسپانيايي است.
**موسس ويكي پديا
اين پايگاه اطلاعاتي كار خود را در 16 ژانويه 2001 تنها به زبان انگليسي آغاز كرد. سرمايه گذار و مؤسس ويكي پديا، آقاي ‘جيمي دونال ويلز’ با نام مستعار ‘جيمبو’ متولد 7 اوت 1966 در ‘هانتويل ايالت آلاباما’ آمريكا است كه از سال 2003 تا 2006 ريس بنياد ‘ويكيمديا’ بوده است.
**اهداف ويكي پديا
هدف بنياد ويكي مديا كه گرداننده ويكي پديا است، برقراري و گسترش پروژه هايي با ‘محتواي باز’ بر مبناي فناوري ويكي و در دسترس قرار دادن محتواي اين پروژه ها براي عموم مردم به صورت رايگان است.
اين بنياد داراي دو اظهاريه با عنوان ‘اظهاريه چشم انداز’ و ‘اظهاريه رسالت’ است. اظهاريه چشم انداز كه در حقيقت آرمان ها، روياها و چشم انداز آتي اين بنياد را تبيين مي كند، عبارتست از: ‘دنيايي را تصور كن كه در آن هر انسان مي تواند در كل مجموعه دانايي مشاركت داشته باشد. اين تعهد ماست.’
اظهاريه رسالت نيز به توصيف واقع بينانه تري از شرايط فعلي بنياد مي پردازد كه بخشي از آن عبارتست از: ‘رسالت بنياد ويكي مديا قدرتمند و توانمند ساختن افراد دنيا براي جمع آوري و گسترش محتواهاي آموزشي با مجوز آزاد يا در قلمروي عمومي و انتشار موثر و جهاني آن است.’
هدف ويكي پديا، كه در حقيقت اصلي ترين و مورد رجوع ترين بخش بنياد است، اين است كه مجموعه اي خنثي از واقعيت هاي قابل تصديق در منابع ديگر باشد. دست اندر كاران اين وب سايت برآنند با ايجاد فضايي كاملا آزاد با حفظ ظاهر به عقايد كاربران، منعكس كننده نظرات مختلف باشند. جيمي ولز موسس ويكي پديا مدعي است: ‘اصلِ مهم، قانون و معيارهاي اجتماعي و احترام متقابل است، اما تا حد و مرز مشخص. اگر كسي در ايجاد مزاحمت فراتر از گليم خويش پاي نهد، بايد او را طرد كرد. ايجاد چنين تجمعي با تلاشي مداوم ميسر است.’، ‘«دنيايي را مجسم كن كه ساكنان آن به تمام دانش بشري دسترسي داشته باشند. اين است تلاش ما.»
اصولي كه ويكي پديا بر مبناي آن عمل مي كند عبارتست از؛
1- ويكي پديا يك دايره المعارف است و نه يك لغت نامه يا روزنامه.
2- ويكي پديا بي طرف است.
3- ويكي پديا داراي محتواي آزاد است، بدين معنا كه هر فردي مي تواند مطالب را ايجاد و اصلاح كند، هيچ اصلاح كننده اي مالكيتي نسبت به مطالب ندارد و هر مطلب نوشته شده مورد اصلاح و بازبيني ديگران قرار مي گيرد.
4- افراد بايد نسبت به يكديگر، حتي به هنگام اختلاف نظر، رفتاري مودبانه داشته باشند.
5- ويكي پديا هيچ قانون محكمي غير از اين پنج اصل ندارد.
صفحات: 1· 2