فرهنگهای وارداتی!!!
در هر جامعه مجموعه اي از الگوها و ايدهآلهاي فرهنگي در ارتباط با خصوصيات زيبايي اندام و چهره در مورد زنان و مردان مورد تبليغ و اشاعه قرار ميگيرد. اينگونه ايده ال ها به عنوان اهداف عيني بر رفتارهاي افراد در جوامع مختلف براي هماهنگ کردن يا نزديک تر کردن خصوصيات بدن خود با اين ارزشها مورد توجه قرار ميگيرند. نمونهي مشخصي از اين ارزشها که امروزه در مورد زنان و مردان در اکثر جوامع مورد توافق قرار گرفته، پديده تاتو يا همان خالکوبي روي بدن مي باشد.
تاتو نشانه يا طرحي دائمي است که با کاشتن رنگدانهها داخل پوست بهوجود ميآيد.در واقع نقاشي بدن از دهه 1960در جوامع غربي احيا و تقويت شد و تا حدودي با آزاد سازي عادات اجتماعي در خصوص برهنگي، اين امر تسريع شد. حتي امروزه هم درباره مشروعيت و قانوني بودن نقاشي بدن به عنوان يکي از اشکال هنر، بحث هاي بسياري وجود دارد. مي توان گفت که احياي جديد اين هنر، به نمايشگاه جهاني سال 1933 در شيکاگو برمي گردد؛ زماني که مکس فکتور بدن مدل خود را با فرمول جديد گريم خود براي فيلم هاي هاليوود نقاشي کرد و باعث ايجاد آشوب و اختلال عمومي شد، که در نتيجه مکس فکتور و مدل او بازداشت شدند.
نقاشي بدن هميشه بر روي بدن کاملا برهنه انجام نمي شود. نقاشي بدن ممکن است شامل طرح هاي کوچکتر بر روي يک قسمت از بدن مانند بازو، پشت گردن، کمر،پا و ….باشد.
در حال حاضر ترسيم نقوش مختلف بر روي بدن، طرفداران زيادي پيدا کرده است. دلايل گرايش جوانان به اين امر را مي توان به دو صورت فردي و اجتماعي مورد ارزيابي قرار داد. از ديدگاه اجتماعي چنين برمي آيد که امروزه با گسترش شبکه هاي جهاني و نفوذ زير مجموعه هاي آن در سراسر دنيا بسياري از شرکت هاي تبليغاتي يا گروه هاي مختلف از اين ابزار و ابزاري مشابه آن براي استفاده هاي تبليغاتي خود بهره مي برند تا از اين طريق بتوانند نفوذ فرهنگي روي جوامع به ويژه کشورهاي در حال توسعه داشته باشند.
از ديدگاه فردي هم مطرح کردن خود در ميان مردم،کسب هويت ، ويژگي خاص روحي- رواني بعضي جوانان، داشتن روحيه اعتراضي، به روز بودن، يکي شدن با دنيا، تقليد از گروه هاي مرجع، ضربه هاي عاطفي و تجربه هاي تلخي که برخي از آنها در زندگي با آن مواجه شده اند مي باشد.گروه هاي مرجع شامل ستاره هاي سينمايي، ورزشي، موسيقي و ساير حوزه هاي هنري است که جوانان از آن ها الگو مي گيرند و به طور مستقيم اعمال آن ها را تقليد مي کنند.
نوجوانان بين 15 تا 18 سال بيشتر از ديگران در معرض گرايش به انواع مدها قرار دارند و بيشتر تحت تاثير فرهنگ غربي، مدهاي غرب و مکاتب آن ها قرار مي گيرند. آن چه که امروز تحت عنوان آرايش مردانه در جامعه ما قابل مشاهده است از جمله برداشتن ابرو، دست بردن در چهره، استفاده از لوازم آرايش، تتو و غيره کاملا با ارزش ها و هنجارهاي اجتماعي و ديني و فرهنگي ما در تضاد است و اين بديهي است. اما متاسفانه گرايش به فرهنگ غرب در جواناني که به خودآرايي علاقه مندند به حدي رسيده که اين آرايش و خودآرايي را هنجار تلقي مي کنند نه ناهنجاري.
در واقع در دنياي کنوني بدنهاي ما و از جمله سلامت و رفتار جنسيمان تحت تاثير عوامل اجتماعي قرار دارد. بنابر اين تجربهي ما و بودن ما در اين جهان، بواسطهي رابطهي مالوف بدنمان با جهان محقق ميشود. وقتي اعضاي يک جامعه سعي دارند بدن¬هاي خود را مطابق با انتظارات فرهنگي جامعه و يا گروهي که بدان تعلق دارند هم¬نوا کنند به اين نکته واقف¬اند که زيبايي با تلاش فردي به دست مي¬آيد و نکته¬ي ديگر اينکه اين انتظارات فرهنگي و اجتماعي هستند که تغييرات در بدن براي زيبا شدن را به افراد تحميل ميکنند. انتظارات درباره¬ي اينکه بدن يک مرد، يک زن، يک دختر و يا يک پسر چگونه بايد باشد. در واقع استفاده از اين پديده و حرکت جامعه به سمت نمادگرايي، اعضاي گروه را به يک نوع طرز فکر خاص سوق مي دهد و مجبورشان مي کند از قانون هاي نانوشته اي پيروي کنند.
دردنياي کنوني زيبايي، براي فرد کارکردهايي رواني و اجتماعي پيدا کرده است. شايد بتوان مهمترين کارکرد زيبايي را تسهيل و تسريع برقراري روابط اجتماعي در گروه و جامعه دانست که در طي آن محيطهاي اجتماعي بدنها را ميسازند، و اين ساختهشدن بدنها به نوبه خود بر رفتار اجتماعي تاثير ميگذارد، و رفتار اجتماعي باز بر تحولات و تغييرات بدني موثر واقع ميشود
تاتو کردن ممکن است فقط چند دقيقه يا نهايتا چند ساعت طول بکشد ولي عواقب ناشي از پشيماني آن بسيار جبران ناپذير است در نتيجه بهتر است قبل از انجام آن دربارهاش تحقيق کرده تا با برداشتن گامهايي در راه محافظت از سلامت خود، دچار پشيماني نشد. زيرا از آنجايي که با گذشت زمان ، رنگ تاتو کم رنگ تر شده و يا کلا تغيير مي کند و از قهوه اي به قرمز و يا از مشکي به کبودي مي گرايد و يا گاهي به اقتضاي سن، تاتو کرده اما با بالا رفتن سن، طرز فکرشخص عوض شده و ديگر دوست ندارد نقشهاي تاتو روي پوستش باشد ، شخص از تاتو انجام شده خسته شده و تصميم به پاک کردن و يا ازبين بردن آن مي گيرد که معمولا به همان فردي که تاتو انجام داده مراجعه مي نمايد . اين افراد معمولا با رنگهاي همرنگ ، پوست محل تاتو شده را مجددا تاتو مي کنند و به اصطلاح آن رنگ قبلي را پاک مي کنند . اين درحالي است که رنگهاي قبلي در پوست موجود مي باشند و رنگ جديد که همرنگ پوست است فقط رنگهاي قبلي را به عمق مي فشارد و جايگزين آن مي شود . همچنين مي بايست براي زدودن رنگ ها از بدن به پزشک مراجعه نمود که پزشکان معمولا از 3 روش سايش پوست، جراحي و ليزر استفاده مي نمايند.
علاوه بر موارد غير بهداشتي مذکور، هزينههاي خالكوبي و تاتو بسيار گزاف و گران است. خالكوبي روي اعضاي بدن با توجه به ميزان تاتو، نوع طراحي، كيفيت كار، موقعيت فرد و مركز انجام اين اقدامات، متفاوت بوده و هزينههاي گزافي در پي دارد.خالكوبي روي بدن از دست كم 100 هزار تومان آغاز و بسته به تصوير و گستردگي كار، تا چند برابر نيز هزينه دارد.همچنين تحقيقات اخير انجمن خيريه حمايت از بيماران کبدي در ايران نشان مي دهد که يکي از بيماري هاي شايع عفوني و مسري در کشور ما هپاتيت نوع Cو نوع B است . هر دو نوع اين هپاتيت از طريق خون منتقل مي شوند ، تحقيقات گسترده نشان مي دهد که تاتو مي تواند يکي از روشهاي انتقال هپاتيت به خصوص هپاتيت نوع C باشد و خطر ابتلاي فرد به ايدز را نيز افزايش دهد. از عوارض ديگر تاتو اين که در صورتيکه شخص نياز به تصوير برداري با MRI داشته باشد ، تاتو در محل مي تواند به دليل وجود فلزات سنگين مانند اکسيد آهن با اينگونه تصوير برداري ها تداخل نمايد و تشخيص را دچار مشکل نمايد .
بنابراين شايد بتوان گفت فقر و ثروت، معضلات شخصيتي و مشکلات قوميتي در رشد پديده هاي حاکي از کمبودهاي هويتي افراد موثر است که گرايش به خالکوبي کمترين آنها است. همچنين با توجه به اينکه فرهنگ مصرف گرايي امروزه به يک فرهنگ غالب تبديل شده است شايد لازم باشد براي الگوسازي نسل جوان اقدامات جدي تري صورت گيرد زيرا تجربه نشان داده در مواقعي که جوانان الگوهاي فکري و اجتماعي مناسبي در اختيار داشته باشند کمتر به رفتارهاي متفاوت و بعضاً آسيب زا روي مي آورند. از سوي ديگر در جامعه مدرن امروزي و ميان جوامع عصر حاضر خالکوبي هرچه بيشتر به يک مد همگاني تبديل شده است و به ويژه در ميان جوانان رواج يافته و در اين بين جوانان کشورهاي در حال توسعه از آن به مثابه امري براي عقب نماندن از قافله زيبايي و همگامي با جهان پيشرفته امروز استفاده مي کنند.
به اين جهت علل گرايش جوانان به اين پديده قابل تامل و بررسي است زيرا شيوع پديده غربي خالکوبي و تاتو باعث ناهنجاريهاي اجتماعي و فرهنگي مي شود و در جوامع در حال رشد به دليل فروريختگي هاي فرهنگي و تزلزل پذيري ارزش ها و هنجارهاي ملي، شرعي و عرفي بروز پديده اي از اين دست و تبديل شدن آنها به مشکل و معضلي در روح و روان فرد و جامعه، دسترس پذيرتر است.
فراوري:فاطمه برادران