شخصیت هایی که به سرعت به میان کودکان و نوجوانان می آیند و خود را در دلهای انها جا می دهند. در سالهای اخیر در رابطه با رسوخ شخصیت هایی همچون، باربی، هری پاتر، مرد عنکبوتی و…در میان کودکان و نوجوانان، حرف و سخن بسیار بوده است. اما در حال حاضر به نظر می رسد شخصیت جدید کارتونی با نام بن تن، از ویژگیهای خاصی نسبت به سایر شخصیتها، برخورداراست.
در این نوشتار با اشاره ای کوتاه به بررسی این موضوع می پردازیم.
بن تن کیست؟
یک نکته بسیار مهم در این زمینه وجود دارد و آن این است که نگاه امنیتی به فرهنگ و اقتصاد و سیاست، همواره نگاهی خاص و ویژه بوده است. همچون علم پزشکی که تمام تمرکز و دقتش بر حفظ ایمنی بدن انسان، می باشد. اصولا معنای واژه فرهنگ اینطور تعریف شده که باوری را در ذهن مردم یک جامعه می کارند و در مقطعی از زمان از ان مراقبت می کنند تا به محصولی تبدیل شود که قابل برداشت و استفاده باشد. مقصود از محصول همان رفتارهایی است که از افراد مختلف سر می زند. مسلما افرادی که در نحوه شکل گیری این رفتارها نقش موثری دارند عبارتند از والدین، مربیان مدرسه، دوستان و بالاخره رسانه ها.
مسلما مقصود این نوشتار از طرح مفهوم فرهنگ، اشاره به فرهنگ توده ای که به عموم مردم مربوط می شود، می باشد.
امروزه با آغاز قرن 21 میلادی به نظر می رسد با موج جدیدی از جریانات فکری و فرهنگی روبرو هستیم. گویا اغلب تولیدات رسانه ای که در سطح بین المللی هستند، به نوعی به معرفی جنبشی اصرار دارند که نزدیکی زیادی به مفاهیم شیطان پرستی و شیطان دارد. عبارت کلیدی شیطان پرستی به نوعی به بازگشت به تاریخ گذشته ی غرب اشاره دارد. چرا که دنیای غرب، اولین مرحله ی شروع تاریخ خویش را با عصر اسطوره ها آغاز کرده است. همانطور که اغلب ما می دانیم اولین منبع مکتوب از تاریخ غرب، دو کتاب “ادیسه” و “ایلیاد” است که کتبی اسطوره ای می باشند.
به نظر می رسد غربیها از ابتدا با خدایان عینی، ارتباط برقرار می کرده اند. یا اینکه تصویری در ذهن خود از خدا ترسیم کرده و سپس او را پرستش می کردند. به این ترتیب است که امروز نیز بشر به نوعی، مجددا به عصر اسطوره پردازی بازگشته است. این اسطوره ها ممکن است در عرصه سینما و در قالب “آرلوند” ظاهر شوند و یا در قالب “هری پاتر” وارد دنیای کودکانه شوند.
آنچه مشخص است اینکه در این محصولات قرار است شیطان را به شکل فردی اسطوره ای، قدرتمند و شیک و دوست داشتنی معرفی کنند
شخصیت مورد نظر این نوشتار"بن تن” است. شخصیتی که این روزها اغلب بچه ها و خصوصا پسرها در جستجوی یافتن کارتون های جدیدتر او هستند.
بن تن نام پسربچه ای است که تمام قدرت او در ساعتی است که به دست دارد. این ساعت به گونه ای عمل می کند که بن تن می تواند با هر بار فشار دادن دکمه ای در ان به شکل یکی از موجودات فضایی و خیالی در بیاید و با نیروی شر مبارزه کند.بن تن در مبارزه ای سخت با مرد آتشین، ساعت خود را از دست داده است، دیگر قدرت مبارزه با موجودات وحشتناک را ندارد.
وی با پدر بزرگ و دختر عمه خود به مسافرت می رود که در مسافرت هایش، اتفاق های خطر ناکی رخ می دهد.
به نظر می رسد در داستان بن تن، مساله خیر و شر با روایت تازه ای ارائه شده است. هرچند بررسی عمیق این داستان به بحثی مفصل و دقیق نیاز دارد.
آنچه مهم است اینکه شخصیت بن تن چه چیزی را به ذهن کودکان و نوجوانان القا می کند؟
نکته مورد نظر این است که این روزها اغلب کودکان، به دنبال داشتن ساعت بن تن هستند. وقتی با چند تن از این کودکان روبرو شدم در حالیکه ساعت بن تن بر دستشان بود با اعتراض از این مساله حرف می زدند که ساعت انها واقعی نیست که با فشردن ان تبدیل به حیوانی عجیب و غریب شوند و فکر می کنند این یک اتفاق جالب و هیجان انگیز است.
یکی از انها عروسک ترسناکی در دست داشت که بعدا متوجه شدم این هم یکی از چهره هایی است که بن تن دارد. این چهره ها از دیدگاه بزرگترها هم خوشایند و جالب توجه نیستند. معلوم نیست قرار است با دنیای لطیف و معصوم کودکان چه کنند.
یکی از کودکان طرفدار بن تن از این موضوع سخن می گفت که فقط بن تن می تواند با آدمای بد بجنگد، چون چیزی در آسمان دارد که هر چه او بخواهد به او می دهد. او از بزرگی آن چیز حرف می زندو ابراز می کند که دوست دارد از همانها داشته باشد. با خوشحالی به او پاسخ دادم که همه ما ادمها یک چیز خیلی بزرگ در آسمان داریم که هر چه بخواهیم به ما می دهد و آن کودک در کمال ناباوری گفت اگهر منظورت خداست من می گویم که مال بن تن از خدا هم بزرگتر است و از هر چیزی که در این دنیا هست، هم بزرگتر است.
بی تردید، خلق چنین شخصیتهایی با اهداف و برنامه ریزی های مشخص و در جهت توسعه تفکرات خاصی به مخاطبان صورت گرفته است.
کاری که بن تن انجام می دهد شبیه به جادوگری است. با چنین داستانهایی، پدیده ای به نام جادو، جایگاهی ویژه را در دنیای لطیف و تخیل امیز کودکانه، باز کرده است. این ها اسطوره هایی هستند که به تسخیر بسیاری از چیزها می پردازند و قدرتی مافوق تصور دارند.
پس از این مرحله اتفاق دیگری رخ می دهد. پدیده ای که به نوعی توسط بازار جهانی هدایت می شود. به این صورت که انواع اسباب بازی، وسایل کمک آموزشی، بازیهای کامپیوتری و عروسک هایی با نام و نشان بن تن وارد جامعه ما و سپس قفسه های کمد کودکان ما می شوند.
به راستی خو گرفتن فرزندان ما با چنین شخصیت هایی که هیچ شباهتی به زندگی عادی و دنیای واقعی ندارند، و از طرفی جایگاه خداوند را در اذهان کودکان معصوم ما، مخدوش می کنند و دیگرانی را با شکل شمایلی دوست داشتنی به جای خدا می نشانند، چه اثری بر ذهن و افکار کودکان بر جای خواهند گذاشت؟ آیا با این وجود، می توان امیدوار بود که نسل آینده با باورهای خداجویانه و حق طلبانه رشد و تربیت یابند؟
